ALZHEİMER HASTALIĞI NEDİR?
Alzheimer hastalığı, kognitif bozukluk, duygusal ve davranışsal değişiklikler, fiziksel ve fonksiyonel gerilemeler ve sonuç olarak alzheimer hastalığı beyin işlevlerindeki bozukluklara bağlı olarak zihinsel işlevlerde gerileme, davranış sorunları ve işlevsellikte azalma ile giden dejeneratif bir hastalıktır. Diğer bir tanım ise şu şekilde yapılabilir: Alzheimer hastalığı, bilişsel gerilemenin yanında çeşitli nöropsikiyatrik davranışsal rahatsızlıklara neden olan, kişinin günlük yaşam faaliyetlerinde bozulmalar ortaya çıkaran ve kişide önemli fiziksel ve psikolojik yıkımlar meydana getiren bir hastalıktır.
Alzheimer hastalığı, 65 yaşın üzerindeki kişilerde %3-11, 85 yaşın üzerinde ise %20-47 oranında görülme sıklığına sahiptir. Dünyanın değişik bölgelerinde yapılan çalışmaların gösterdiği sonuçlara göre, 65 ile 85 yaşları arasında hastalığın görülme sıklığı her beş yılda bir iki katına çıkmaktadır. Yaşın ilerlemesi Alzheimer riskini artıran en önemli etkendir. Genetik etkiler de yaşlanan bireyin Alzheimer hastalığına yakalanma ihtimalini arttıran faktörlerin başında gelmektedir.
-
Demans Nedir?
Demans, halk arasında bilinen ismiyle bunama, unutkanlığı ortaya çıkaran hastalıkların genel adıdır. Alzheimer en sık görülen Demans tipidir. Demans, bilişsel ve entelektüel işlevlerde azalma sonucu bellek, konuşma, algılama, hesaplama, yargılama, soyut düşünme ve problem çözme gibi bilişsel işlevlerden en az ikisinde bozukluk olmasıdır. Demans, birden fazla zihinsel alanda kalıcı ve ilerleyici gerilemenin günlük aktivitelerini bozmasıyla sonuçlanan bir klinik sendromdur.
(Bültenler – Ömer Yağcı Alzheimer Hastalığı ve Bakım Vermek)
Demans, beyinin hücrelerinin kaybı sonucu, birden fazla zihinsel işlevlerin bozulması, bununla ilintili olarak günlük yaşam aktivitelerinin eski düzeyinde sürdürülememesine neden olan, doğal seyri açısından kalıcı, sıklıkla da ilerleyici bir klinik tablodur. Tüm demanslar içinde en sık görüleni Alzheimer Hastalığı’dır
-
Alzheimer ve Demans Farkı Nedir?
Demans tek bir hastalık ismi olmayıp, bellek ve benzeri zihinsel yeteneklerin bozukluğu ile hastalıkların genel adıdır hepsine verilen genel isimdir. Demans hastalıkların hepsi beyinde hücre ölümlerine neden olarak hastalıklara özgü bulguları ortaya çıkarır beyinde bir takım değişkenliklere neden olarak hastalıklara özgü bulguları ortaya çıkarır. Alzheimer hastalığı ise en sık görülen demans(bunama) hastalıklarından biridir, çoğunlukla unutkanlık, davranış bozukluğu, kafa karışıklığıyla başlayan ve demansa neden olan hastalıklar arasında en sık görülen türdür.
-
Alzheimer Hastalığı Evreleri
Üç evreden oluşmaktadır.
Demans ve Alzheimer Hastalığı Kısaca üç evreden oluşmaktadır,
Erken Evre,
- Genellikle hastalığın ilk 2-4 yılı,
- Sık yakın süreli bellek sorunları,
- Konu/soru tekrarı,
- Kendini ifade etmede hafif zorluklar olabilir,
- Yazma ve alet kullanmada zorluklar başlayabilir,
- Depresyon gelişebilir,
- Kişilik değişiklikleri eşlik edebilir,
- Yeni becerilerin öğrenilememesi,
- Hastalığı inkar etmesi,
- Sinirlilik ve aldırışsızlık hali olması,
- Günlük yaşamda dikkatli gözlemcilerin, fark edebileceği aksamalar dışında ciddi bir sorun yoktur,
Orta Evre
- Genellikle hastalığın 2-10 yıllık dönemidir,
- Geçmişteki yaşantıların ve öğrenilmiş bilgilerin yavaş yavaş kaybolmaya başlaması,
- Problemlerle başa çıkmada artan güçlük,
- İlerleyen bellek bozukluğu çeşitli alanlarda yaşamı etkiler,
- Yönelimde bozulma, sebep sonuç ilişkisi kurmada güçlük,
- Kaybolma riski yüksek,
- Uyku bozukluğu olabilir,
- Davranışsal semptomlar daha da belirgin hale gelir ,
- Günlük yaşam aktivitelerinde yardıma ihtiyaç duyar,
- Bellek sorunları ve konfüzyon daha da belirgi,
- Yakınlarını tanımada güçlük,
- Yeni bilgi öğrenemez,
- Bir kaç basamaklı görevlerde belirgin güçlük(giyinme gibi),
- Yeni durumlarla başa çıkmada güçlük,
- Delüzyonlar ve paranoya, yakınlarını suçlama(hırsızlık), olmamış olayları olmuş gibi anlatma(hikaye yazma, hezeyan)
İleri Evre
- Ortalama 1-3 yıl,
- Geçmiş ve mevcut zaman karışır, yakınlarını tanıyamaz,
- İletişim ileri derecede bozulmuştur,
- Düşmeler olabilir, yatağa bağımlı olabilir,
- Yutma sorunları, inkontinans,
- Psikiyatrik semptomlar çok daha belirgin,
- Tamamen bakıma muhtaçtır, genellikle pnömoni ve diğer infeksiyonlara bağlı kaybedilir,